Hipokinezja

niewystarczająca aktywność ruchowa, bezczynność ruchowa, pasywna aktywność ruchowa. Bywa nazywana również „samobójstwem na raty”

Jak oddziaływuje na nasz organizm?

- „Długotrwałe przebywanie w pozycji leżącej powoduje rozkład białek mięśniowych, co skutkuje zmniejszeniem przekroju poprzecznego, głównie mięśni kończyn dolnych, i spadkiem ich siły. Dochodzi do zmniejszenia zawartości białek kurczliwych oraz liczby mitochondriów i enzymów katalizujących procesy utleniania oraz wzrostu wydalania azotu z moczem.”
- „Ograniczenie oddziaływania na kości sił grawitacji oraz sił nacisku mięśni skutkuje zmianami w ich ukrwieniu i metabolizmie. Już od pierwszej doby unieruchomienia w pozycji leżącej następuje wzmożone wydalanie jonów wapnia z moczem (zwiększona kalciuria), przy czym mimo normalizacji diurezy wydalanie Ca2+ wzrasta progresywnie, osiągając szczyt po ok. 14 dniach”
- „Chrząstki stawowe są bradytroficzne i odżywiają się na zasadzie dyfuzji, w wyniku stałych obciążeń mechanicznych. W warunkach unieruchomienia osób zdrowych (bed-rest) zanikają obciążenia mechaniczne i nie ma odpowiedniej aktywności mięśni szkieletowych, co prowadzi do malformacji chrząstek stawowych”
- „Zaburzenia gospodarki węglowodanowej pojawiają się już po 24–72 h unieruchomienia w łóżku, co objawia się upośledzeniem zdolności przyswajania glukozy przez tkanki (zwłaszcza w nieaktywnych mięśniach) i obniżeniem ich wrażliwości na insulinę. Zmniejszenie tolerancji węglowodanów jest proporcjonalne do stopnia ograniczenia aktywności fizycznej. Pojawia się zatem hiperinsulinemia i hiperglikemia po doustnym podaniu glukozy
- „Funkcje układu immunologicznego pozostają bez istotnych zmian przez 8–10 dni pozostawania w pozycji leżącej. W okresie późniejszym dochodzi do upośledzenia zdolności fagocytarnej granulocytów obojętnochłonnych, obniżenia stężenia properdyny w osoczu i lizozymu w ślinie oraz pogorszenia bakteriobójczych właściwości skóry.”
- „W pierwszych dwóch dobach leżenia obserwuje się stany euforyczne i brak zakłóceń sprawności psychomotorycznej. Jednak w późniejszym okresie dochodzi do zaburzeń snu, stanów depresji, niepokoju, bólów głowy, zaburzeń koncentracji, zaburzeń poznawczych i pogorszenia sprawności psychomotorycznej
- „Zmniejszenie codziennej aktywności fizycznej powoduje wiele ujemnych zmian strukturalnych i czynnościowych, szczególnie niekorzystnych w starszym wieku. Już nawet względnie krótkotrwała „bezczynność ruchowa prowadzi do atrofii mięśni, zrzeszotnienia kości, zaburzenia funkcji układów krążenia i oddechowego, zespołu psychoorganicznego i depresji. W wyniku niewystarczającej aktywności fizycznej osób w starszym wieku może rozwinąć się zespół hipokinetyczny. Występuje on w dwóch formach:
- niedostatecznej kondycji fizycznej z braku odpowiednich bodźców ruchowych, zwłaszcza wysiłków tlenowych i ukierunkowanych ćwiczeń oporowych (siłowych); -
– unieruchomienia w łóżku wskutek choroby (np. udaru mózgu) lub urazu (np. złamania szyjki kości udowej).”<
Fragmenty z książki: red. Jan Górski. „Fizjologia wysiłku i treningu fizycznego”. Apple Books.