Kwas mlekowy/lactat i jego funkcja w treningu sportowym.

Mleczan i jego rola w wysiłku fizycznym triathlonisty.

Kwas mlekowy, znany również jako 2-hydroksypropanowy, powstaje w mięśniach podczas intensywnego wysiłku, gdy dostarczana jest zbyt mała ilość tlenu. W takiej sytuacji zachodzi proces glikolizy, czyli beztlenowego rozkładu glikogenu, którego rezultatem jest właśnie laktat.

W trakcie glikolizy z 1 grama glukozy powstają 2 cząsteczki ATP, 2 NAD, 2 NADH oraz pirogronian (C3H4O3). Pirogronian przekształca się w kwas mlekowy, który jest następnie transportowany przez krew do różnych narządów, takich jak serce, wątroba i nerki. Wątroba w cyklu CORI przekształca mleczan z powrotem do glukozy, która jest z kolei transportowana do pracujących mięśni.

Można więc powiedzieć, że mleczan pełni rolę swoistego „mobilnego związku energetycznego” w organizmie.

Mleczan jest niezwykle istotny, a jego adaptacja stanowi kluczowy element w kontekście wysiłku fizycznego, ponieważ:

• Zwiększa wentylację.
• Ułatwia usuwanie jonów wodoru, które obniżają pH, z komórek.
• Pomaga hemoglobinie uwolnić tlen dla mięśni.

W transporcie laktatu kluczową rolę odgrywają dwa transportery:

• MCT4 - występuje w włóknach mięśniowych szybkokurczliwych i odpowiedzialny jest głównie za usuwanie mleczanu z tych komórek.
• MCT1 - znajduje się w włóknach mięśniowych wolnokurczliwych, gdzie wprowadza laktat do komórek.

Intensywność wysiłku wpływa na rozwój transporterów MCT: wysoka intensywność sprzyja budowie MCT4 w ciągu 5-8 tygodni, natomiast niska intensywność wspiera wzrost MCT1 w okresie 16-18 tygodni.

Podsumowując rolę laktatu:

1. Odpowiada za regenerację ATP z pirogronianu.
2. W cyklu CORI jest przekształcany w glukozę w wątrobie.
3. W warunkach niskiej intensywności może być wykorzystywany jako substrat energetyczny, co pozwala oszczędzać glikogen.
4. Reguluje metabolizm, modulując różne szlaki metaboliczne oraz stymulując adaptację metaboliczną w odpowiedzi na wysiłek.